Menopauzą jest nazywana ostatnia miesiączka, kończąca czas rozrodczy kobiety. To okres, po którym, w ciągu 12 miesięcy, nie występuje już miesiączkowanie. Czas okołomenopauzalny (przed menopauzą i po menopauzie) jest potocznie nazywany klimakterium bądź przekwitaniem. To etap fizjologii, w którym ciało kobiety przechodzi ze stanu płodnego w bezpłodny. Ten naturalny proces wynika ze stopniowego wygasania funkcji hormonalnej jajników, co oznacza redukcję a ostatecznie zanik produkcji estrogenów i progesteronu.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny menopauza zwykle pojawia się między 48. a 52. rokiem życia. Jednak moment jej wystąpienia jest uzależnione od wielu czynników, np. od czynnika genetycznego – jest duże prawdopodobieństwo, że menopauza pojawia się u córki w podobnym wieku, w którym wystąpiła u matki. Wiadomo, że prędzej przekwita kobieta, której organizm jest narażony na duży stres biologiczny (nikotynizm, cukrzyca, choroby tarczycy, choroby układu immunologicznego, choroby onkologiczne) czy psychoemocjonalny. Natomiast później przekwita ta kobieta, która ma zdrowy styl życia, i która urodziła więcej niż jedno dziecko.
Jeśli menopauza pojawi się przed 40. rokiem życia, wówczas mówimy o przedwczesnej menopauzie. Może wystąpić po przebyciu chorób onkologicznych i leczeniu chirurgicznym w obrębie przydatków, chemioterapii oraz radioterapii. W przypadku przedwczesnej menopauzy można zastosować farmakoterapię. W celu zahamowania procesu wygasania czynności jajników podawane są leki hormonalne.
Aby rozpoznać menopauzę, należy wykonać test moczu lub badanie krwi na stężenie hormonu folikulotropowego (FSH) i estradiolu. Podwyższone stężenie FSH i obniżone estradiolu świadczy o klimakterium.
Test moczu na FSH można zakupić w aptece i samodzielnie wykonać w domu. Jest on wiarygodny w około 90% przypadków. Należy pamiętać, że wpływ na wynik ma stosowana antykoncepcja hormonalna.
Wiek przedmenopauzalny
Około 80% kobiet skarży się na tzw. objawy wypadowe. Mogą one występować nawet w ciągu 8 lat przed menopauzą. Cały ten okres nazwano “czasem przedmenopauzalnym”. Dolegliwości słabną i pojawiają się coraz rzadziej, aż w końcu całkowicie ustępują. Do objawów wypadowych zalicza się:
- uderzenia gorąca
- nadmierne pocenie się
- kołatanie serca
- bóle i zawroty głowy
- problemy z zasypianiem i wybudzaniem się
- wahania nastroju
- problemy z pamięcią i koncentracją
- uczucie przygnębienia
- stany depresyjne/depresja
- zwiększenie masy ciała
- ból podczas stosunku
- częstsze infekcje dróg moczowych
- wysiłkowe nietrzymanie moczu
Powikłania okołomenopauzalne
Wszystkie niepokojące objawy należy skonsultować z lekarzem. W związku z gwałtownymi zmianami stężeń hormonów istnieje ryzyko wystąpienia powikłań takich jak:
- zmiany zanikowe sromu i pochwy
- osteopenia i osteoporoza
- infekcje narządu rodnego
- cukrzyca
- miażdżyca
- choroby układu krążenia
- nietrzymanie moczu
Zalecenia
Ryzyko wystąpienia powikłań zmniejsza się dzięki stosowaniu zdrowej diety, suplementacji wapnia i witaminy D3, aktywności fizycznej oraz dzięki regularnym badaniom kontrolnym. Wizyta u lekarza jest też niezbędna w przypadku wystąpienia łamliwości kości lub krwawienia po roku bez miesiączki. W takiej sytuacji niezbędne jest wykonanie dalszych badań i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Konsultacja ginekologiczna 220 zł
Konsultacja + USG ginekologiczne400 zł
USG piersi200 zł
Stężenie hormonu folikulotropowego (FSH)35 zł
Estradiol z krwi35 zł