Spis treści:
HISTEROSKOPIA - CZYM JEST?
Histeroskopia jest procedurą małoinwazyjną, wykonywaną w celu diagnostyki oraz leczenia zmian znajdujących się w kanale szyjki macicy i w jamie macicy. Początek temu zabiegowi dał Phillip Bozzini - już ponad 200 lat, kiedy po raz pierwszy użył cystoskopu do zobrazowania wnętrza pęcherza moczowego. Z kolei w 1869 roku Pantaleoni po raz pierwszy użył cystoskopu do zobrazowania wnętrza jamy macicy. Od tego czasu endoskopy maciczne uległy znacznej miniaturyzacji. Aktualnie średnica najmniejszego histeroskopu wynosi 3 mm. Dzięki zaawansowaniu technologicznemu można już nie tylko w komfortowy sposób obserwować wnętrze macicy, pod kontrolą wzroku, ale także wykonywać drobne zabiegi - bez konieczności rozcinania powłok brzusznych, sklepień pochwy, podawania znieczulania ogólnego.
BUDOWA ZESTAWU HISTEROSKOPOWEGO
Histeroskopia to procedura medyczna, którą lekarz wykonuje za pomocą histeroskopu. Histeroskop można sobie wyobrazić jako dwulufowy deringer (rodzaj pistoletu). Przy tym przez jeden z kanałów roboczych jest wprowadzany przyrząd optyczny, umożliwiający obserwację wnętrza macicy, a przez drugi - zminiaturyzowane narzędzia: kleszczyki biopsyjne, graspery, nożyczki, elektrody monopolarne, bipolarne. Dzięki nim można pobierać wycinki, z zaobserwowanych zmian, do badań histopatologicznych, a także usuwać niektóre patologie. Wysoka jakość optyki histeroskopów jest wciąż rozwijana, a histeroskopowe narzędzia operacyjne działają już nie tylko mechanicznie, ale także z wykorzystaniem radiofrekwencji czy wiązki laserowej. W zestawie histeroskopowym jest także pompa, dostarczająca medium płynne do wnętrza macicy pod ciśnieniem 30-50 mmHg i z przepływem do 200 ml/min, mająca funkcje płuczące oraz ssące. Płyn podawany do macicy poprawia widoczność, a przez to ułatwia wykonywanie procedur diagnostycznych i leczniczych wewnątrzmacicznie.
WSKAZANIA DO HISTEROSKOPII
Obrazowanie wnętrza kanału szyjki oraz jamy macicy jest pomocne w diagnozowaniu i leczeniu chorób macicy. Wyróżnia się około czterdziestu wskazań do histeroskopii. Najczęstsze z nich znajdują się poniżej:
- trudności z zajściem w ciążę, niepłodność
- nawracające poronienia, trudności z donoszeniem ciąży
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego
- krwawienia z dróg rodnych o niewiadomym pochodzeniu
- krwawienia z dróg rodnych po menopauzie
- podejrzenie rozrostu i innych patologii endometrium
- podejrzenie mięśniaków podśluzówkowych lub mięśniaków śródściennych, modelujących jamę macicy
- podejrzenie zrostów wewnątrzmacicznych (zespół Ashermana)
- podejrzenie zrostów w obrębie ujść macicznych jajowodów
- podejrzenie wrodzonej wady macicy
- podejrzenie resztek po porodzie lub poronieniu
- podejrzenie rozejścia się blizny lub ubytku w bliźnie po cięciu cesarskim
- podejrzenie innego przerwania ciągłości ścian macicy, w tym perforacji
- podejrzenie nieprawidłowości w kanale szyjki macicy
- weryfikacja nieprawidłowości stwierdzanych w badaniach obrazowych
- weryfikacja rozpoznań histopatologicznych
- repozycja, wycięcie lub wyjęcie wkładki wewnątrzmacicznej lub innych ciał obcych z jamy macicy - waginoskopia u dziewic, w tym wyjęcie z pochwy ciała obcego
PRZYGOTOWANIE DO HISTEROSKOPII
Pacjentka może być zakwalifikowana do histeroskopii, jeśli występują ku temu odpowiednie
wskazania i nie występują przeciwwskazania (ciąża, aktywna infekcja narządów rodnych, rak szyjki macicy, ciężka choroba ogólnoustrojowa, obfite krwawienia z dróg rodnych, zator płucny w wywiadzie, padaczka). Bardzo ważne jest, aby zaplanować histeroskopię na pierwszą połowę cyklu, ale już po zakończeniu miesiączki.
W ciągu dwóch tygodni przed planowanych zabiegiem należy wykonać poniższe badania laboratoryjne:
- morfologia - APTT, INR - sód, potas - TSH
- glukoza, insulina
- anty-HCV, Hbs antygen, HIV - grupa krwi
Dzień przed zabiegiem należy wydepilować okolice sromu. Jeśli procedura ma być wykonana w ogólnym znieczuleniu dożylnym - nie można jeść przez 6 godzin przed zabiegiem i pić przez 4 godziny przed zabiegiem. Jeżeli histeroskopia ma być wykonana w znieczuleniu miejscowym nie jest wymagane, aby pacjentka była na czczo.
PRZEBIEG HISTEROSKOPII
Histeroskopia jest przeprowadzana w półleżącej lub leżącej pozycji ginekologicznej. Po podaniu znieczulenia i odkażeniu sromu, pochwy i szyjki macicy rozpoczyna się zabieg. Lekarz przez pochwę wprowadza histeroskop do kanału szyjki, a następnie do jamy macicy. Do środka podaje płynne medium, które ułatwia obserwację endocervix, endometrium, ujść macicznych jajowodów, nieprawidłowości strukturalnych - polipów, mięśniaków, przegród, zrostów.
Odczucia pacjentki podczas zabiegu są porównywalne do tych, które towarzyszą badaniu ginekologicznemu lub/i miesiączce. Po procedurze może występować plamienie, krwawienie i pobolewanie w podbrzuszu, które utrzymują się do dwóch tygodni. Przez ten czas są przeciwwskazane: współżycie, kąpiele w wannie czy zbiornikach wodnych. Jeśli dolegliwości nie ustąpią po wskazanym czasie należy zgłosić się do lekarza.
Jeżeli histeroskopia jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym można wyjść do domu krótko po zabiegu, a jeżeli w ogólnym - można opuścić szpital najszybciej po około 3 godzinach, po zakończeniu wymaganej obserwacji.
HISTEROSKOPIA - DIAGNOSTYKA I LECZENIE XXI WIEKU
Żadna ze współczesnych technik obrazowych nie jest w stanie dokładniej oceniać wnętrza kanału szyjki i jamy macicy niż histeroskopia. Metody ultrasonograficzne, w tym kontrastowe, uważane są za metody uzupełniające względem histeroskopii.
HISTEROSKOPIA A NIEPŁODNOŚĆ
Histeroskop jest jednym z narzędzi do analizy przyczyn niepłodności. Niekiedy dopiero ocena macicznego i jajowodowego czynnika wskazuje na to, co jest przeszkodą w procesie zapłodnienia, zagnieżdżenia czy rozwoju ciąży. Histeroskop umożliwia nie tylko ocenę wnętrza jamy macicy, w tym jej kształtu, ale także wykonanie celowanej biopsji endometrium (małe zmiany endofityczne, zgrubienia endometrium, hiperwaskularyzacja) lub usunięcie nieprawidłowości (zrosty, polipy o wielkości do 45 mm, uchyłki endometrium, mięśniaki o średnicy do 20 mm), oraz sprawdzenie drożności ujść macicznych jajowodów.
Dodatkowo połączenie histeroskopii i przezpochwowej hydrolaparoskopii może skutecznie zastępować badanie histerosalpingograficzne oraz laparoskopię zwiadowczą.
Poza tym histeroskopia bywa jednym z etapów przygotowawczych przed zabiegiem inseminacji czy in vitro - na przykład poprzez endometrial scraching, czyli skaryfikację endometrium celem zwiększenia jego receptywności.
HISTEROSKOPOWA INSPEKCJA BLIZNY PO CIĘCIU CESARSKIM
Dlaczego zaleca się, aby odczekać rok po przebytym cięciu cesarskim do zajścia w kolejną ciążę? Bynajmniej nie ze względu na dobrostan psychiczny kobiety, ale ze względu na podwyższone ryzyko rozejścia się blizny pooperacyjnej w ciągu pierwszych dwunastu miesięcy. Dodatkowo należy także zdawać sobie sprawę, że po porodzie operacyjnym jest podwyższone ryzyko wystąpienia kolejnej ciąży w bliźnie, łożyska przyrośniętego, wrośniętego, przerośniętego.
Aby zrewidować podejrzenie nieprawidłowości w procesie zrastania się mięśnia macicy wykonuje się usg oraz histeroskopię diagnostyczną. Po wejściu histeroskopem do jamy macicy można dokładnie zobrazować ciągłość przedniej ściany jamy macicy. Jeśli nie jest ona zachowana, zaleca się laparoskopowe lub przezpochwowe zszycie rozejścia lub ubytku w bliźnie po cięciu cesarskim (NICHE, isthmocele) w asyście histeroskopowej. W niektórych objawowych przypadkach można ograniczyć się do histeroskopowego wyrównania brzegów ubytku, co niweluje plamienia pomiesiączkowe - wynikające z zalegania krwi w zagłębieniu tkankowym.
HISTEROSKOPIA A ABLACJA ENDOMETRIUM
Jeśli nieprawidłowe krwawienia macicze nie reagują na leczenie farmakologiczne lub jeśli występują przeciwskazania do leczenia hormonalnego (otyłość, cukrzyca, hiperlipidemia, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, choroba zatorowo-zakrzepowa, nikotynizm, inne) można rozważyć wykonanie ablacji endometrium. Wyróżnia się kilka typów ablacji: histeroskopową elektroresekcję endometrium, ablację za pomocą śródmacicznych promienników mikrofal, ablację za pomocą balonów emitujących energię termiczną. Leczniczą skuteczość powyższych procedur przezszyjkowych ocenia się na około 85% po 6 miesiącach i na około 65% po 18 miesiącach. Jeżeli po tym czasie występuje nawrót krwawień, jest zalecane powtórzenie procedury.
HISTEROSKOPIA W CHIRURGII GINEKOLOGICZNEJ
Zabiegi histerektomii (usunięcia macicy) to najczęściej wykonywane operacje w ginekologii - w około 90% z powodów nieonkologicznych, w tym z powodu mięśniaków. W części przypadków przydaje się poprzedzająca histeroskopia. W histeroskopii można ocenić stopień wpuklenia mięśniaka do jamy macicy, pobrać biopsję z wpuklającego się guza - celem m.in. wykluczenia mięsaka, naciąć torebkę mięśniaka, a nawet wyłuszczyć mięśniaki podśluzówkowe czy podśluzówkowo-śródścienne o wielkości do 20 mm. Niekiedy wykonuje się poprzedzającą supresję mięśniaków poprzez farmakoterapię, zastosowanie zogniskowanych wiązek ultradźwiękowych (HIFU) lub embolizację naczyń, które zaopatrują guzy, co daje znaczne zmniejszenie ich objętości.
HISTEROSKOPIA A NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
Diagnozowanie patologii nowotworowej w obrębie narządu rodnego odbywa się na podstawie wyniku badania histopatologicznego. Aby była możliwa mikroskopowa analiza tkanek z szyjki macicy i trzonu macicy, należy ją uprzednio pobrać ze wskazanych lokalizacji. W tym celu wykonuje się procedurę wyłyżeczkowania kanału i szyjki macicy lub histeroskopię. Jeśli chodzi o histeroskopię pojawiają się dwie ważne kwestie. Z jednej strony dzięki precyzyjnemu pobraniu materiału, pod kontrolą wzroku, uzyskuje się wielokrotnie mniej wyników histopatologicznych fałszywie ujemnych, w porównaniu do wyników materiałów pobieranych podczas wyłyżeczkowania. Oznacza to, że dzięki histeroskopii zmniejsza się ryzyko nierozpoznania nowotworu złośliwego w procesie diagnostycznym. Zaś z drugiej strony, przypuszczalnie, pojawia się zwiększone ryzyko rozsiewu komórek nowotworowych do otrzewnej wraz z dużym przepływem medium płynnego podczas klasycznej długości procedury histeroskopowej. Stąd w przypadku najmniejszego podejrzenia pocesu złośliwego w obrazie histeroskopowym zabieg endoskopowy zostaje natychmiast przerwany, a na dalszym
etapie wykonuje się wyłyżeczkowanie jamy macicy pod kontrolą usg - ze szczególnym uwgzlędnieniem histeroskopowo ustalonej lokalizacji występowania podejrzanej zmiany.
HISTEROSKOPIA AMBULATORYJNA U NAS
W CENTRUM MEDYCZNYM Kobieta i Matka w Warszawie zapewniamy pacjentkom znieczulenie miejscowe do zabiegów histeroskopowych, dzięki czemu wykorzystanie tej małoinwazyjnej techniki operacyjnej może odbyć się w trybie ambulatoryjnym i wiąże się z krótkim pobytem w placówce. Histeroskopia jako jedno z najnowszych rozwiązań we współczesnej diagnostyce i współczesnym leczeniu schorzeń ginekologicznych jest jednocześnie najbardziej korzystne dla pacjentek. Nie wymaga nacięcia powłok brzusznych ani sklepień pochwy, a przez to minimalizuje ryzyko powikłań, skraca czas rekonwalescencji oraz pozytywnie wpływa na powrót do pełnej aktywności rodzinnej, społecznej, fizycznej i zawodowej.
Histeroskopia400 zł
Konsultacja ginekologiczna 220 zł
Konsultacja ginekologiczna + USG przezpochwowe 400 zł
